Veelgestelde vragen

De Omgevingswet is een nieuwe wet, die voor heel Nederland geldt. Hierin staan alle wetten en regels voor de fysieke leefomgeving. Dus een wet die gaat over alles wat je buiten ziet, hoort of ruikt.

Sinds 1810 zijn veel verschillende wetten en regels gemaakt voor de buitenruimte, zoals voor bodem, water, wegen, milieu, monumenten, natuur, geluid en nieuwbouw. Deze wetten zijn ingewikkeld en spreken elkaar soms ook tegen. Ook worden er meerdere termen gebruikt, terwijl hetzelfde wordt bedoeld. De losse regels en wetten verhinderen ook vaak de ontwikkeling van innovatieve en duurzame initiatieven. Daarom worden 26 wetten en een paar honderd regelingen op het gebied van de leefomgeving vereenvoudigd en gebundeld in één Omgevingswet.

Inwoners merken in eerste instantie niet veel van de Omgevingswet. Maar als je iets wilt verbouwen aan jouw huis of tuin en je vraagt een vergunning aan, dan gaat dat voortaan anders. Je zoekt de regels op in een nieuw online loket, het Omgevingsloket. In dat loket kun je controleren of je een vergunning nodig hebt en deze ook meteen aanvragen. De Omgevingswet zorgt er ook voor dat je kunt meepraten over initiatieven bij jouw in de buurt. Elke gemeente heeft hiervoor een participatiebeleid vastgesteld. In dat beleid staat voor welke initiatieven initiatiefnemers hun omgeving moeten benaderen en vragen mee te denken.

Eigenlijk wij allemaal! Inwoners, ondernemers en overheden zijn samen verantwoordelijk voor de kwaliteit en ontwikkeling van onze leefomgeving. Gemeenten leggen in hun omgevingsplannen niet meer alles tot in detail vast, zoals dat eerder in bestemmingsplannen werd gedaan. Door plannen globaler te beschrijven, ontstaat ruimte voor initiatiefnemers om hun plannen uit te werken. Zij moeten daar wel eventuele belanghebbenden bij betrekken (participatie). De gemeente krijgt een meer adviserende en toetsende rol.

Een belangrijke verbetering van de nieuwe wet is dat de fysieke leefomgeving meer in samenhang wordt gezien en benaderd. Dat betekent dat bij het invullen van plannen ook thema’s als energietransitie, duurzaamheid, sociale en maatschappelijke uitdagingen worden betrokken. De bedoeling is dat hiermee de kwaliteit van de leefomgeving verbetert en dat er sneller betere besluiten worden genomen over de invulling van de buitenruimte. Daar hebben alle inwoners en ondernemers profijt van. Ambtenaren en inwoners hebben via het Omgevingsloket toegang tot dezelfde informatie. Het aanvragen van een (omgevings)vergunning gaat ook sneller.

Net als bij een verbouwing staat ook nog niet alles meteen op z’n plek. Dat duurt even en het kan ook wel eens fout gaan. Alle losse wetten en regels vallen straks onder één nieuwe wet. Dat is nieuw. Bovendien gaan we (inwoners, ondernemers en overheid) anders met elkaar samenwerken. Dat zal in het begin wennen zijn. Uiteindelijk gaan we ervan uit dat met de Omgevingswet de besluitvorming beter wordt en sneller gaat en dat plannen sneller uitgevoerd kunnen worden.